NMO zet steeds vaker vrijwilligers in die ons helpen bij onze missie. Die strategie heeft grote voordelen. We verbinden meer mensen aan de doelen van NMO. Tegelijk hebeen we daardoor meer oren en ogen in de samenleving. En dat, precies op die plekken waar je ze wil hebben: daar waar er iets moet gebeuren aan natuur en milieu! Zo werken we samen met ambassadeurs natuurlijke klimaatbuffers.
Om het landelijk gebied klimaatbestendig te maken promoten bijna alle grote natuurclubs van Nederland de zogenaamde ‘natuurlijke klimaatbuffers’. De grote clubs praten in Den Haag. De natuur- en milieufederaties gaan samen met vrijwillige ambassadeurs dit verhaal brengen bij waterschappen en gemeenten. Willem Seine is projectleider Natuurlijke klimaatbuffers bij Natuur en Milieu Overijssel.
“"Overheden zeggen al snel ‘ah, daar zijn we al mee bezig, dat doen we al een tijdje op die manier’. Maar dat valt nog te bezien! Wij benadrukken het samenwerken met de natuur, als tegenwicht van de meer technische oplossingen. Denk aan zogeheten groene airco’s: veel bos en dus veel schaduw in de buurt van steden. Of zogenaamde vooroever, een golfbreker aan de voet van dijken. Of het gebruik van sponswerking, waarbij je al in de bovenloop van de rivier water vasthoudt en er nevengeulen en overstromingsgebieden ontstaan””
Willem Seine, Natuur en Milieu Overijssel
Veel kennis
Een van de klimaatambassadeur voor NMO is Albert Corporaal. Hij maakt zich sterkt voor een veel natuurlijker manier van water afvoeren via het netwerk van rivieren, kanalen, weteringen en sloten. “Het is hoog tijd dat we natuurlijke klimaatbuffers creëren om water vast te houden in het land, anders gaan we erg veel last van droogte krijgen. Wat dat betreft ben ik wel blij met een derde extreem droge zomer op rij, dat zet mijn argumenten kracht bij.” Corporaal vindt het heel verstandig dat NMO deskundige vrijwilligers om hulp vraagt. “Je kunt als organisatie niet overal diepgaand verstand van hebben terwijl er in de samenleving juist heel veel kennis aanwezig is. NMO kan zich dan op het organiseren richten en ik vind het hartstikke mooi dat mijn kennis weer gebruikt wordt.” Emeritus ecoloog Albert Corporaal is expert op het gebruik van natuurlijke bronnen, specifiek op gebied van water. Corporaal deed er zijn hele werkzame leven wetenschappelijk onderzoek naar. Zowel bij de universiteit van Nijmegen als Wageningen (de landbouwuniversiteit). Ook schreef hij het boek ‘De Vecht is één rivier’ waarin hij zijn kennis optekende, maar ook een stevig pleidooi houdt voor één integrale benadering.
Van afvoeren naar vasthouden
Corporaal: “Meerdere waterschappen, gemeentes, provincies en zelfs landen (ook Duitsland) hebben er iets over te zeggen. Het wordt natuurlijk niks als iedereen wat anders doet”. NMO probeert hem daarom aan de praattafels te krijgen om mee te denken over hoe je vanaf nu met het water om moet gaan.“We hebben er in het verleden veel werk van gemaakt het water snel af te voeren. Logisch ook, want via de rivieren hadden we veel aanvoer en stond het vaak blank in ons land. Maar het klimaat is veranderd. Aan de ene kant staat het water in de winter hoger, maar is het in de zomer veel droger. De IJssel is een natuurlijke afvoer die ooit is ontstaan omdat de Rijn de afvoer niet meer aankon. In het huidige klimaat was dat nooit weer gebeurd! Anders denken heb je echter zo nog maar niet tussen de oren van de ambtenaren die het beleid uitstippelen. Ben je de beste in afvoeren, moet je ineens leren water vast te houden. Maar het moet echt! Anders gaan we enorme last van de droogte krijgen. Ingewikkeld, want door water vast te houden zullen we ook moeten accepteren dat het hier en daar af en toe onder water komt te staan.”
Landschap als een spons
Corporaal benadrukt het vergroten van de sponswerking van het landschap, tot en met de kleine slootjes aan toe. Want hoe dieper je in de haarvaten komt hoe meer winst je behaalt. “Ik schrik dan ook wel een beetje als ik lees dat het waterschap vervroegd sloten uitmaait om de afvoer te bevorderen. Dat dus juist niet. Begroeiing vertraagt de afvoer, dat moeten we willen. Bovendien heeft die beplanting vaak ook een reinigende werking op het water en doe je er insecten en andere dieren ook een groot plezier mee.”
Haast maken
“Eigenlijk moeten we morgen aan de slag met die veranderingen. Het is soms tenenkrommend te zien hoe langzaam het allemaal gaat. Er zijn zo veel partijen die meepraten, zoveel mensen die nog op die ouderwetse manier denken. Die moet ik allemaal overtuigen van mijn gelijk”, lacht Albert Corporaal, maar feitelijk is hij heel serieus: “Ook al heb ik het gelijk wel aan mijn zijde, dan zit dat nog zo maar niet tussen de oren van al die anderen. Ik kan me de bezwaren ook wel voorstellen. Als ik zeg dat je geen druppel meer moet afvoeren, en wel vanaf nu, dan hoor je de boerenbelangen direct al: te veel water is overlast. Maar ik geef je op een briefje dat, ook voor onze landbouw, af en toe te veel water minder ernstig is dan vaak te weinig water. Gelukkig zijn er steeds meer bestuurders dat ook inzien.”
Voet tussen de deur
De eerste klimaattafel over het nieuwe denken over waterafvoer, eigenlijk water vasthouden, is geweest. Maar net als overal kwam ook hier het vergadercircuit stil te liggen door Corona. Corporaal: “Maar we hebben een voet tussen de deur. Onze visie is gedeeld. En ik heb de indruk dat ze denken: die man heeft wel een punt.”
Projectleider Natuur en Klimaatadaptatie