Hoe kinderen van 10, 11 jaar leren over woningisolatie en het belang daarvan. Hoe verwarm en verlicht je je huis? Wat is aardgas eigenlijk? Waarom hoef je niet met je jas aan in de klas te zitten als het buiten koud is? Dit zijn vragen waar kinderen normaal gesproken niet zo snel bij stilstaan. Maar wakker hun nieuwsgierigheid aan en ze gaan graag op ontdekkingstocht. En daarbij wordt hun bewustzijn voor een duurzame toekomst vergroot. Dat doen we met het educatieve project Iso-leren. Hoe ziet deze lessenserie eruit?
Maatschappelijk interessant
Marloes Venema
We spraken met Natalie Alferink en met Marloes Venema. Natalie is in haar vrije tijd onderdeel van energie-initiatief Energie in de Thij en verzorgde afgelopen jaar een gastles bij basisschool De Wendakker in Oldenzaal. Marloes is leerkracht bij basisschool Paulus in Enschede en gaf de lessenreeks aan groep 7-leerlingen. Marloes vertelt: “Sinds enkele jaren hebben we de lesmethode voor Begrijpend lezen aan de kant gelegd en willen we de leerlingen op een andere manier enthousiast maken voor lezen. Dat doen we door te kiezen voor een thematisch project, waarbij we teksten zoeken die gaan over dat thema. Dat kan bijvoorbeeld een boek zijn dat aansluit bij de belevingswereld van de kinderen of iets wat maatschappelijk interessant is om je verder in te verdiepen. Een thema als isolatie en een aardgasvrije buurt is natuurlijk iets wat nu heel actueel is.”
Kinderen bewust maken en betrekken
Natalie Alferink
Natalie sluit daarop aan: “Het is goed om bij kinderen aandacht te besteden aan verduurzaming en een klimaatbestendige toekomst. Indirect hebben ze er toch mee te maken en zo kan je hen bewust maken van hun eigen footprint. In mijn dagelijkse werk geef ik les aan pubers op het voortgezet onderwijs. Daarom vond ik het leuk om een gastles te verzorgen op een basisschool over het onderwerp waar ik mij bij Energie in de Thij voor inzet. Het is een andere leeftijdsgroep, maar je kan hen er goed bij betrekken met doe-opdrachten.”
Woningisolatie in de wijk
De lessenserie Iso-leren bestaat uit een drietal lessen, waarvan de leerkracht er 2 zelf geeft. En voor 1 les komt een gastdocent langs, die verbonden is aan een energie-initiatief uit de buurt. De gastdocent fungeert als expert en leert de kinderen meer over woningisolatie, gaswinning en duurzame alternatieven. “De kinderen vonden het leuk om de wijk in te gaan en daar te kijken hoe woningisolatie in de praktijk wordt toegepast,” legt Natalie uit, “ze telden huizen met zonnepanelen en onderzochten hoe een warmtecamera werkt. Ook hebben we een bouwplaats bezocht waar ze duurzame woningen aan het bouwen waren. Helaas mochten we de bouwplaats niet op om het van dichtbij te bekijken.”
Dat was gelukkig bij de klas van Marloes wel mogelijk: “We konden in de kelders kijken welk materiaal ze gebruikten om de woning te isoleren. Iemand van het isolatiebedrijf was erbij aanwezig en lichtte alles toe. De kinderen vonden het heel erg interessant om te zien wat er tussen de muren en onder de vloeren zit.”
Zelf ontdekken: is de school een warmteslurper of warmte-topper?
Het project Iso-leren brengt een abstract onderwerp als energietransitie voor kinderen dichter bij hun eigen leefomgeving. De leerlingen van Marloes deden een eigen onderzoek op school: “In 1 van de lessen die ik zelf verzorgde, gingen de kinderen in groepjes door de school op onderzoek uit.” Daarbij ontdekten ze met behulp van een vragenlijst hoe goed of slecht de school geïsoleerd was en verwarmd werd. Door per onderdeel punten toe te kennen, kwamen ze uit op een score voor de school: van warmte-slurper tot warmte-topper. Marloes gaf hen dezelfde opdracht ook mee voor thuis: “Een aantal kinderen uit mijn groep 7 had net de overstap gemaakt naar zonnepanelen of een warmtepomp en kon uit eigen ervaring vertellen over een duurzame oplossing tegenover aardgas.”
Voor herhaling vatbaar
Wat Natalie betreft, zijn deze lessen voor herhaling vatbaar: “een lessenserie van 3 lessen is qua aantal precies goed, waarbij je merkt dat de kinderen een gastles nieuw en interessant vinden. Wel adviseer ik om dit project in de koudere maanden van het jaar te plannen. Dan leeft het meer en kan je met zo’n warmtecamera ook echt ervaren wat je meet.” Daarnaast is een buitenopdracht het meest waardevol als de kinderen ook echt aan de binnenkant van een woning naar isolatiemogelijkheden kunnen kijken. Marloes vult aan: “Het lijkt me mooi om de kinderen ook een vervolg te geven, een jaar later bijvoorbeeld. Een stukje verdieping met een expert die naar school komt om meer te vertellen over isolatie. Als een deskundige langskomt, vinden de kinderen dat meteen extra interessant. Dat maakt dat een project beklijft.”
Ter inspiratie: De leerlingen van Marloes lazen voor het project Iso-leren het boek Welkom in het huis van de toekomst van Wonderwel.
